نقد رویکرد طبیعت‌گرایی علمی در خصوص رابطۀ علم و متافیزیک

author

  • سید مهدی بیابانکی دکتری فلسفۀ علم و فنّاوری، استادیار گروه معارف قرآن و اهل بیت علیهم‌السلام دانشگاه اصفهان
Abstract:

هدف: طبیعت‌گرایان، متافیزیک را به عنوان معرفتی پیشینی و مقدم بر علم نمی‌پذیرند و معتقدند مسیری فراعلمی برای فهم متافیزیکی وجود ندارد. در این دیدگاه، علم به عنوان مطالعۀ تجربی بر «متافیزیک» مقدّم است و متافیزیکدانان، متافیزیک خود را در «درون» مرزهای علم معاصر شکل می‌دهند. هدف این محقق در این مقاله، بررسی این مسئله بود که آیا دیدگاه طبیعت‌گرایان در این خصوص، دیدگاهی منسجم است؟ و آیا در عمل، نظریه‌های علمی منطبق با الگوی طبیعت‌گرایان شکل می‌گیرند و رشد می‌یابند؟ روش: در این مقاله از روش اسنادی- تحلیلی استفاده شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: ادعای طبیعتگرایان در خصوص رابطۀ علم و متافیزیک، خود‌شکن است؛ به این معنا که برای توجیه دیدگاه خود چاره‌ای جز توسل به متافیزیک ندارند. همچنین بر خلاف نگرش طبیعت‌گرایان، نظریه‌های علمی در عمل، هماهنگ با دیدگاه طبیعت‌گرایان شکل نمی‌گیرند و متافیزیک به عنوان چارچوبی برای علم، نقشی اساسی در شکل‌گیری و رشد نظریات علمی ایفا می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت‌علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم در دانشگاه است. بدین منظور، از جامعه آماری که شامل اعضای هیئت علمی رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی و گرایشهای مرتبط در دو دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان بود، 75 نفر به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته سنجش دیدگاه اعضای هیئت علمی بود. ...

full text

رابطۀ علم و اخلاق در نانوفنّـــاوری

زمینه: نانوفنّاوری زمینه­ای از علم است که به‌سرعت در حال پیشرفت می­باشد. پیش بینی می‌شود؛ این پیشرفت‌ها تأثیرات بسیار شگرف و عظیمی روی زمینه‌هایی از علم همچون: الکترونیک، پزشکی و علم مواد بگذارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی دقیق ادبیات موجود در حوزۀ علم و اخلاق در نانوفنّاوری، بودجه دولت­ها و اسناد سیاست­گذاری آنها شکل گرفت. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیقات نشان می‌دهند؛ درصورتی‌که جنبه‌های اخلاق...

full text

نقد و بررسی دیدگاه اندیشمندان مغرب‌زمین دربارۀ رابطۀ علم و دین

جدایی علم و دین در قرون وسطا و ابتدای رنسانس مطرح نبود، چرا که در آن اعصار بسیاری از دانشمندان علوم طبیعی، همزمان متکلمان و عالمان دینی جوامع خود نیز بودند. با ظهور علوم تجربی در قرن هفدهم، کم‌کم احساس استغنای از دین در دانشمندان علوم به ‌وجود آمد و منجر به پیدایش خداباوری فارغ از وحی و سپس جریان روشنگری فرانسوی و در نهایت ماتریالیسم علمی شد. در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به نظر رسید که علوم به پای...

full text

نقد و بررسی دیدگاه اندیشمندان مغرب‌زمین دربارۀ رابطۀ علم و دین

جدایی علم و دین در قرون وسطا و ابتدای رنسانس مطرح نبود، چرا که در آن اعصار بسیاری از دانشمندان علوم طبیعی، همزمان متکلمان و عالمان دینی جوامع خود نیز بودند. با ظهور علوم تجربی در قرن هفدهم، کم‌کم احساس استغنای از دین در دانشمندان علوم به ‌وجود آمد و منجر به پیدایش خداباوری فارغ از وحی و سپس جریان روشنگری فرانسوی و در نهایت ماتریالیسم علمی شد. در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به نظر رسید که علوم به پای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 77

pages  503- 518

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023